1.
เรื่องราวผ่านมาแล้วหลายปี แต่ผมยังจำได้ดี เหมือนเกิดขึ้นเมื่อวาน... มีอยู่วันหนึ่ง ผมเห็นป้ายโฆษณาใหญ่โตของหมู่บ้านหรูแห่งหนึ่ง เขียนไว้ว่า "Portrait of Success" แปลเป็นไทยก็คงประมาณ "ภาพแห่งความสำเร็จ" ภาพบนป้ายเป็นรูปคนหนุ่มสาวแต่งตัวดี ๆ อยู่ในบ้านสวย ๆ รถคันหรูหราจอดอยู่หน้าบ้าน...นั่นล่ะคือ Portrait of Success ที่นักโฆษณากำลังบอกเรา
แต่คำถามก็คือ แล้วมันจะมี "ภาพแห่งความสำเร็จ" แบบอื่น ๆ อีกไหม? บ้าน รถ เสื้อผ้า เงินทอง ปฏิเสธไม่ได้ว่านั่นคือรูปแบบหนึ่งของความสำเร็จ มีก็ย่อมดีกว่าไม่มี
...แต่มันจะมีภาพอื่น ๆ ของความสำเร็จอีกหรือไม่?
2.
เรื่องนี้ติดค้างอยู่ในหัวผมหลายวัน แม้กระทั่งในเวลาต่อมา ผมกับครอบครัวเดินทางไปเยี่ยมน้องสาวที่เวียดนาม สมองก็ยังวนเวียนอยู่กับคำถามนี้ แต่เหมือนคำตอบจะค่อย ๆ คลี่คลายขึ้นเรื่อย ๆ
ว่ากันว่าข้อดีของการเดินทางคือทำให้ได้เห็นว่าชีวิตยังมีรูปแบบอื่น ๆ ที่ไม่เหมือนเรา และการเดินทางครั้งนั้นผมก็ได้เห็นรูปแบบชีวิตที่ต่างจากป้ายโฆษณา จะเล่าให้ฟังเป็นบางตัวอย่างครับ...
พนักงานต้อนรับของโรงแรมแห่งแรกที่ผมเข้าพัก สำเนียงภาษาอังกฤษของเขาเหมือนคนอินเดีย แต่หน้าตาเหมือนคนโรมาเนีย เขาคอยอำนวยความสะดวกให้เป็นอย่างดี จูงพ่อผม (ที่เดินต้องใช้ไม้เท้า) ไปขึ้นลิฟต์ พอเก็บข้าวของในห้องเสร็จ ผมกับครอบครัวก็ลงมา เตรียมออกไปเที่ยว พนักงานคนนี้ก็เรียกแท็กซี่ให้ กำชับแท็กซี่ว่าให้ไปส่งให้ถูกที่ ..ขากลับ แท็กซี่จอดอีกฝั่งของโรงแรม พนักงานต้อนรับคนเดิม ก็รีบข้ามถนนมาคอยโบกรถให้หยุด เพื่อให้ผมกับครอบครัวข้ามฝั่งไป (ใคร ๆ ก็รู้ว่าการจราจรเวียดนามวุ่นวายอย่างเป็นระเบียบแค่ไหน?)
...วันต่อมา ระหว่างนั่งเรือล่องแม่น้ำโขง แวะรายทาง ไกด์ชาวเวียดนามเล่าให้ฟังว่าหมู่บ้านที่จะไปเยือนนั้น นอกจากจะไม่มีอินเทอร์เน็ตแล้ว ตอนกลางคืนยังไม่มีไฟฟ้าอีกด้วย ทำให้สองทุ่มก็ต้องเข้านอน คนที่นี่จึงแทบไม่เคยออกไปไหน แถมตอนกลางวัน ก็ไม่มีกิจกรรมมากมาย นอกจากรวมตัว นั่งคุย ตั้งวงเล่นดนตรีกัน บ่ายวันนั้น ผมนั่งจิบชา ดูพวกเขาเล่นดนตรีสด ๆ คล้ายกับนาฬิกาหมุนช้า เวลาทั้งโลกเป็นของพวกเขา ไม่รู้จะรีบไปทำไม ...เพราะไม่มีอะไรทำอยู่แล้ว
...วันต่อมา ตัดฉับกลับมาที่กลางเมืองไซง่อน ผมนั่งดู AO Show ที่ Opera House โชว์ที่ใช้ไผ่จักสานของเวียดนามมาเล่นกับการแสดงกายกรรม นักแสดงตั้งใจเล่นสุดชีวิต สวยงามประทับใจ เมื่อการแสดงจบ ทั้งที่น่าจะเหนื่อยมาก แต่พวกเขาก็ออกมาหน้าโรงละคร รอให้คนถ่ายรูป ...และยังยิ้มได้
บ้านเมืองเวียดนามกำลังโต เครนก่อสร้างคือสิ่งประดับเมือง ...แปลกที่ผมไม่เห็นป้ายโฆษณาหมู่บ้านหรูหราเลยสักบิลบอร์ด
...แล้วภาพความสำเร็จของคนที่นี่เป็นแบบไหนกันนะ?
3.
ผมชอบประโยคหนึ่งในหนังสือที่อ่านจบได้สักพักแล้ว "นี่คือสิ่งสำคัญ" เขียนโดย ภาณุมาศ ทองธนากุล (ผู้เขียนหนังสือเล่มดัง "การลาออกครั้งสุดท้าย") เขาบอกว่า "ชีวิตที่ดี...คือชีวิตที่เรารู้สึกดีกับมัน"
พนักงานต้อนรับของโรงแรม ชาวบ้านในหมู่บ้านที่กาลเวลาหมุนช้า นักแสดงในโรงละครกลางเมือง และอีกมากมายหลายตัวละครบนโลกจริง ผมคิดว่าพวกเขารู้สึกดีกับชีวิต ...หรือที่ผมเห็นตลอดเวลาที่อยู่ไซง่อน 5 วัน นั่นคือภาพแห่งความสำเร็จของพวกเขาแล้ว?
ว่ากันว่าข้อดีของการเดินทางคือทำให้ได้เห็นว่า ชีวิตยังมีรูปแบบอื่น ๆ ที่ไม่เหมือนเรา ...ผมคิดว่าประโยคนี้จริงมาก
แล้วคุณล่ะครับ นิยาม "ภาพแห่งความสำเร็จ" ของตัวเองไว้แบบไหน? ชัดเจนหรือไม่? ...ถ้าไม่ชัดเจน ก็อาจมีสิทธิ์เลียนไปแบบภาพความสำเร็จของคนอื่น ซึ่งไม่เหมาะกับตัวเอง แล้วทำให้เกิดเป็นทุกข์เปล่า ๆ
บ้าน รถ เสื้อผ้า เงินทอง ปฏิเสธไม่ได้ว่านั่นคือรูปแบบหนึ่งของความสำเร็จ มีก็ย่อมดีกว่าไม่มี ...แต่คงไม่ใช่เป็นภาพสำเร็จรูปของความสำเร็จสำหรับทุกคน
Portrait of Success ไม่ได้อยู่บนป้ายโฆษณา แต่อยู่ในเป้าหมายชีวิตของเราที่กำลังเดินทาง...ชีวิตที่เราต้องรู้สึกดีกับมัน
คุณนิยาม "ภาพแห่งความสำเร็จ" ไว้แบบไหน? ...ไม่ต้องตอบผมก็ได้ แต่ต้องตอบตัวคุณเอง.
