1.
ว่ากันว่าสิ่งหลัก ๆ ที่ "สับไก" ให้เราทำหรือไม่ทำอะไรในหลายเรื่อง เราได้รับอิทธิพลมาจากพ่อแม่ ไม่ว่าจะเรื่องการเงิน การทำงาน การเลี้ยงลูก และอีกมาก เราล้วนได้รับทัศนคติมาจากท่าน ไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่ท่านสอนโดยตั้งใจ หรือทำให้เห็นโดยไม่รู้ตัว
เมื่อโตมา บางครั้งเราอาจทำซ้ำรอยในสิ่งที่พ่อแม่ทำ โดยที่เราเองก็ไม่รู้ตัว หรือไม่เราก็อาจต่อต้านด้วยการทำตรงข้ามไปเลย เช่น ถ้าพ่อแม่ทำงานหนัก ไม่สนใจครอบครัว ก็อาจเป็นไปได้ว่า เราจะกลายเป็นคนทำงานหนัก ไม่สนใจครอบครัวเหมือนกัน หรืออาจทำตรงกันข้าม เรากลายเป็นคนที่ให้คุณค่าเรื่องครอบครัวมากกว่างาน เพราะอยากจะกลับไปแก้ปมในวัยเด็ก
ตัวละครที่แสดงโดย Nicole Kidman ในภาพยนตร์เรื่อง Stoker พูดเรื่องนี้ได้อย่างเจ็บแสบว่า "การมีลูกก็คือการที่เราอยากกลับไปเริ่มชีวิตใหม่ ...ไปทำชีวิตลูกให้ดีกว่าชีวิตเรา"
และนั่นเอง ในหลายครั้งพ่อแม่จึงเผลอเอาความฝันของเราไปฝากใส่ไว้ในตัวลูก
2.
เรื่องนี้ไม่มีผิดไม่มีถูก ไม่ได้โทษพ่อแม่ แต่ในวัยเด็กที่เป็นผ้าขาว เป็นดินน้ำมันที่อ่อนนุ่ม เขาพร้อมรับทุกอย่างด้วยความอ่อนต่อโลก การเป็นพ่อแม่จึงคืองานหนักหน่วง ต้องรับผิดชอบสูง
ที่ห้ามทำที่สุดคือการ "รักแบบมีเงื่อนไข" เช่น ถ้าลูกไม่ทำการบ้าน พ่อแม่จะไม่รัก ความรักชนิดนี้บอบบางและง่อนแง่นเกินไป เพราะที่ถูกต้องคือเราควรรักลูก "อย่างไม่มีเงื่อนไข" ลูกต้องรู้ว่า ไม่ว่าอย่างไรพ่อแม่ก็รักลูก แล้วเขาจะเป็นคนที่หัวใจถูกเติมเต็ม เขาจะมีหลักให้ยึด ไม่ต้องวิ่งหาความรักจากคนอื่นไปทั่วเมื่อตอนโตแล้ว
เลี้ยงลูก ไม่ใช่แค่การเลี้ยงให้เขาเติบโต แต่ต้องเลี้ยงให้ดี อย่าเผลอไปสร้างปมให้เขา บางปมก็ดี ที่ผลักดันเขาก้าวไปข้างหน้า แต่บางปมก็ฉุดรั้งไว้ ไม่ให้เขาไปไหน ซึ่งคนเป็นพ่อแม่ไม่อาจรู้ได้เลยว่า ปมที่เราสร้างคือปมแบบไหน?
ลองค้นดูดี ๆ ก็อาจพบว่าหลายสิ่งที่เราเป็นในวันนี้ เกี่ยวข้องกับปมในวัยเด็กของเรานั่นเอง
3.
ใครบางคนเขียนไว้ในคอมเมนต์ของสเตตัสผม ด้วยการล้อเพลง "เรือเล็กควรออกจากฝั่ง" ของ Bodyslam ว่า "จะออกไปแตะขอบฟ้า แต่เหมือนว่าป๊ากับม้าไม่เข้าใจ" อ่านแล้วทั้งฮาทั้งเจ็บ เพราะคือเรื่องจริง ดูเหมือนช่องว่างระหว่างสองวัย จะไม่มีวันถูกถมให้เต็มได้ง่าย ๆ เพราะต่างฝ่ายต่างก็มีชุดข้อมูลคนละยุคกัน
ผมเองเป็นเด็กเรียนเก่ง สอบได้ที่หนึ่งของโรงเรียน จบวิศวะจุฬาฯ ทั้งปริญญาตรีและโท แน่นอนว่าพ่อแม่ที่ไหนก็ต้องอยากให้ลูกอย่างผมทำงานวิศวะ ...แต่ผมกลับไม่เคยทำงานวิศวะเลยแม้แต่วันเดียว ผมไม่เคยลืมนาทีที่โทรไปบอกแม่ว่า ถ้าจบโทแล้วผมจะไม่ทำงานวิศวะ แต่จะไปเป็นนักแต่งเพลงที่แกรมมี่
หัวอกแม่วันนั้นคงปวดใจ เป็นห่วงว่าลูกจะรอดมั้ย เพราะสุดท้ายแล้วเรือเล็กที่ออกจากฝั่งอย่างผมก็ไม่รอด วงการเพลงอยู่ไม่ง่าย ผมเปลี่ยนอาชีพไปหลายอาชีพ กว่าจะเจอเกาะให้พักได้ ก็เล่นเอาเหนื่อย
วันนี้ผมเป็นพ่อคนมาหลายปีแล้ว เมื่อมองย้อนกลับไปในวันนั้น ผมคิดว่าเข้าใจหัวอกคนเป็นพ่อแม่
...และหัวอกคนเป็นลูกด้วย
4.
ในมุมคนเป็นลูก ผมคิดว่าเราก็ต้องเข้าใจพ่อแม่บ้าง พ่อแม่รักเรา ทุกอย่างที่ท่านแนะนำ มาจากความหวังดีทั้งนั้น และต่อให้บอกว่าชีวิตเป็นของเรา ฉันเลือกเอง เราก็ควรให้เกียรติคนที่เลี้ยงเรามาเป็นสิบปี คนที่ทิ้งฝันของตัวเอง แล้วเอาชีวิตทั้งชีวิตมาส่งไม้ต่อให้เราได้ไปไกลกว่าเขา ผมคิดว่าไม่ว่าเราจะตัดสินใจอะไรก็ตาม ก็ควรปรึกษาหรือบอกให้ท่านได้รับรู้บ้าง
จริงอยู่ท่านอาจจะแก่ ล้าสมัย แต่สักวันเราก็ต้องแก่และล้าสมัยอย่างท่านเหมือนกัน ก่อนจะบ่นว่าพ่อแม่ไม่เข้าใจ เราน่าจะถามตัวเองว่า "แล้วเราล่ะ เข้าใจพ่อแม่มั้ย?"
ส่วนในมุมคนเป็นพ่อแม่ ผมคิดว่าเราก็ต้องเข้าใจลูกบ้าง ถึงจะเลี้ยงเขามาอย่างดีแค่ไหน ถึงจะหวังดีกับเขาแต่ไหน แต่วันนึงเขาก็ต้องไปมีชีวิตของตัวเอง ...ถึงอย่างไรลูกก็ไม่ใช่สมบัติของเรา เหมือนกับที่ "คาลิล ยิบราน" กวี นักเขียน และศิลปิน เคยกล่าวไว้ว่า "บุตรของเธอ ไม่ใช่บุตรของเธอ เขาเหล่านั้นเป็นบุตรและธิดาแห่งชีวิต เขามาทางเธอ แต่ไม่ได้มาจากเธอ" บางทีคนเป็นพ่อแม่ก็ต้องยอมรับว่า ประสบการณ์ของเราเมื่อ 30 ปีที่แล้ว อาจใช้กับลูกเราในวันนี้ไม่ได้ เราต้องปล่อยให้เขาไปลองล้มในแบบเขา
"ไบรอัน เทรซี่" กูรูด้านความสำเร็จในทุกด้านของชีวิต ให้คำแนะนำเรื่องนี้ไว้ได้ดี เขาบอกว่าหน้าที่ของพ่อแม่ก็คือ ส่งเสริมให้ลูกเห็นคุณค่าในตัวเอง คนเป็นพ่อแม่ต้องทำให้ลูกเชื่อมั่นในตัวเองว่าเขาสามารถทำอะไรได้มากมายบนโลกใบนี้ โดยหนึ่งในวิธีง่าย ๆ ที่จะช่วยให้พ่อแม่ลูกเข้าใจกันได้ดีขึ้น นั่นคือ "การสลับร่างสร้างรัก"
สำหรับคนเป็นลูก ลองสวมวิญญาณเป็นพ่อแม่ดูบ้าง แล้วหันกลับมาดูตัวเองว่าเราเป็นลูกที่ดีมั้ย? มีอะไรที่เราต้องปรับปรุงบ้าง? สำหรับคนเป็นพ่อแม่ ลองสวมวิญญาณเป็นลูกดูบ้าง แล้วหันกลับมาดูตัวเองว่าเราเป็นพ่อแม่ที่ดีมั้ย? มีอะไรที่เราต้องปรับปรุงบ้าง?
เพราะเราคือครอบครัวเดียวกัน งานนี้จึงไม่ใช่การจ้องจับว่าใครผิดถูก เพราะไม่มีใครผิดหรือถูก มีแต่ความรักที่อาจเข้าใจไม่ตรงกันเท่านั้น
ไม่ว่าจะเห็นไม่ตรงกันในเรื่องไหน ขอให้จำไว้เสมอว่าอย่างไรเสียเราคือครอบครัวเดียวกัน และครอบครัวนั้นสำคัญที่สุด.
