1.
น้อยครั้งที่ "การตำหนิ" จะทำให้อีกฝ่ายเปลี่ยนไปในทางดี ที่จริงนั้นยิ่งถูกตำหนิ คนผู้นั้นยิ่งน้อยเนื้อต่ำใจ แล้วกลายเป็นทำสิ่งนั้นยิ่งกว่าเดิม ด้วยสิ้นหวังว่า "ฉันคงไม่มีทางดีขึ้น"
เพราะคนที่ถูกตำหนินั้น ย่อมต่ำกว่าทั้งวัย ทั้งตำแหน่ง คำพูดตำหนิจากคนที่สูงกว่า จึงทรงพลังและศักดิ์สิทธิ์อย่างมาก คล้ายการปิดป้ายประทับตราว่า คนอย่างแกคือ "ของมีตำหนิ"
"การชื่นชม" ต่างหากที่จะผลักดันให้อีกฝ่ายทำดีขึ้น มีใครบ้างไม่อยากได้รับคำชม? หัวใจมันพองฟู สู้ตาย เมื่อสบโอกาส เราจึงต้องรีบชื่นชม แม้จะเป็นสัญญาณที่ดีขึ้นเล็กน้อยก็ตาม เพราะเราต้องมีความหวังในตัวเขาอยู่เสมอ
แต่เรามักไม่ค่อยชื่นชมผู้น้อย นับเป็นอีกหนึ่งเรื่องแปลกของโลกนี้
"คำชื่นชม" เป็นของดีและฟรี ...แต่ไม่ค่อยมีคนหยิบใช้ มันแปลกดีนะ?
2.
...แน่นอน ทุกคนย่อมมีพฤติกรรมที่ไม่ดี หากเขาทำไม่ดี แล้วเราไม่ตำหนิ อย่างนั้นจะให้ทำอย่างไร? จะให้ปล่อยไปอย่างนั้นหรือ?
...คงไม่ใช่แบบนั้น เรื่องนี้เบื้องต้น ผมคิดว่าทำได้สองอย่าง
หนึ่ง : เรื่องนี้มันอยู่ที่ท่าทีของเรา จง "ตักเตือน" อย่างให้ความหวัง ไม่ใช่ "ดุด่า" ให้เขาหมดหวัง เราสื่อสารกับเขาด้วยท่าที่แบบไหน? พูดดี ๆ หรือประชดประชัน? ใครบางคนบอกว่า วิธีที่เราปฏิบัติกับคนอื่น แท้จริงคือสิ่งที่เรารู้สึกกับตัวเอง จึงส่งผ่านท่าทีนั้นใส่คนอื่น เพราะเราหมดหวังกับตัวเอง จึงหมดหวังกับผู้อื่น เพราะเราเห็น "ตำหนิ" ในตัวเอง จึงมองหา "ตำหนิ" ในคนอื่น
อย่าเพิ่งเชื่อคำพูดนี้ ลองตรึกตรองดูก่อนว่าจริงหรือไม่?
สอง : เรื่องนี้ต้องแยก "ตัวเขา" กับ "พฤติกรรมของเขา"
อย่าได้มองว่าอีกฝ่าย "เป็น" คนไม่ดี เพราะเราจะเหมารวมเขาทั้งหมดร่าง แล้วพาลหมดหวังในตัวเขา อะไรก็ขวางหูขวางตา ไม่ดีไปหมด แต่ขเให้มองใหม่ว่าสิ่งที่เราไม่พอใจนั้นเป็นเพียง "พฤติกรรม" ของเขา
"พฤติกรรม" ไม่ใช่ "ตัวเขา" เป็นแค่เรื่องชั่วคราวของเขา เป็นเหมือนเสื้อผ้าที่เขาชอบใส่บ่อย ๆ แต่เขาไม่รู้ตัวว่าใส่ชุดนี้แล้วไม่เหมาะ เราต้องทำให้เขาเห็นว่าตัวเธอดูดีอยู่แล้ว ไม่มีอะไรไม่ดีเลย แต่ชุดที่เธอนี่สิ ใส่แล้วไม่เหมาะ ลองเปลี่ยนดูไหม จะดูดีขึ้นเยอะเลย
พูดง่าย ๆ ว่าการคิดแบบนี้ คือการบอกตัวเราว่า...เขาไม่ใช่คนไม่ดี คนมีตำหนิ เพียงแต่เสื้อผ้าเขาไม่ดี มีรอยเปื้อน
ถ้าเพียงเปลี่ยนใหม่ (ซึ่งต้องใช้เวลา) เรื่องนี้ก็จะค่อย ๆ ดีขึ้นเองตามลำดับ
3.
แต่หากทำทั้งหมดนี้แล้ว อีกฝ่ายยังไม่พยายามปรับปรุง ถึงอย่างนั้น ก็ไม่ควรตำหนิเขาอยู่ดี เพราะมันไม่ได้ทำให้อะไรดีขึ้นเลย เป็นเพียงการระบายโทสะเท่านั้น
สิ่งที่ทำได้คือการเมตตา ปรารถนาดีกับเขา ขอให้เขารู้ได้ด้วยตัวเองว่าชุดที่เขาสวมใส่ มันไม่สวย เขามีโอกาส เลือกชุดใหม่อีกครั้ง...ด้วยตัวเขาเอง
น้อยครั้งมากที่ "การตำหนิ" จะทำให้อีกฝ่ายเปลี่ยนไปในทางดี มีแต่จะเหมือนเดิม และแย่ลงอีก ซึ่งคนฉลาด ย่อมไม่เลือกการลงทุนเช่นนี้
การลงทุนที่มีแต่เสมอตัว..และขาดทุน.
